Skrzynka podawcza ePUAP Biuletyn Informacji Publicznej

Zabytki sakralne

Opactwo Cysterskie w Wąchocku

Zespół klasztorno - kościelny wpisany na prestiżową listę Pomników Historii, ufundowany w 1179r. Na przełomie XII i XIII w. został wzniesiony kościół, którego forma odpowiadała regule zakonnej: prosta budowla bazylikowa na planie krzyża łacińskiego, z kaplicami po bokach i krótkim prezbiterium. Najbardziej charakterystyczne dla tego obiektu i wyróżniające go spośród pozostałych zabytków budownictwa cysterskiego w Polsce są mury kościoła w układzie poziomych pasów piaskowca na przemian żółtoszarego i brunatno – czerwonego zbudowane ze starannie obrobionych ciosów pochodzących z okolicznych kamieniołomów.


Do dzisiejszego dnia zachowało się wiele elementów dawnego klasztoru: - kapitularz – jedno z najlepiej zachowanych pomieszczeń architektury późnoromańskiej w Polsce, uznawane za jedno z najpiękniej wybudowanych na naszych ziemiach w tym stylu architektonicznym. - refektarz – jadalnia zakonników. Jest to najbardziej okazała sala ze średniowiecznych zabudowań znajdująca się w skrzydle południowym. - XII-to wieczne dormitorium czyli sypialnia mnichów - fraternia z XIIIw. Największym zmianom na przestrzeni wieków uległ kościół. Z wyjątkiem neoromańskiego ołtarza głównego pozostałe elementy wyposażenia świątyni są barokowe przez co dawna surowość i prostota cysterskiego wnętrza zatarły się. Godnymi uwagi są organy, których brzmienie zdobywa uznanie na całym świecie. Uznawane jest za jedno z najszlachetniejszych i najbardziej bogatych w naszym kraju. Na terenie klasztoru znajduje się również Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu, w którym prezentowane są pamiątki ze zbiorów ks. Ślusarczyka. Cystersi powrócili do Wąchocka dopiero po II wojnie światowej w 1951r. Staraniem konwentu, fundacji i przy pomocy władz samorządowych i państwa podjęto trwającą do dzisiaj renowację tego cennego zespołu zabytkowego. Zwiedzanie kościoła, klasztoru i Muzeum Ojców Cystersów: – dni powszednie: 9.00-12.00, 13.30-17.15, 18.05-18.30; – niedziele i święta kościelne: 9.00-13.00, 14.30-17.15, 18.05-18.30 www.wachock.cystersi.pl


 

Kościół pw. Św. Idziego w Tarczku

Kościół romański zbudowany w pierwszej połowie XIII wieku. Według tradycji kryje w swoich murach pozostałości kościoła z XI w., wzniesionego z polecenia Władysława Hermana jako dziękczynienie za narodziny Bolesława Krzywoustego. Świątynia stanowi doskonały przykład budowli romańskiej. Wzniesiona została z dokładnie obrobionych ciosów kamiennych i ma kształt połączonych ze sobą prostych brył geometrycznych. Grube mury, ze względu na funkcje obronne, posiadają małe, wysoko usytuowane wąskie okna. Obok kościoła rosną trzy ok. 300-letnie lipy i 200-letnia topola – pomniki przyrody. Ochroną objęty jest również fragment alei z ośmioma 300-letnimi dębami stanowiącymi resztki parku podworskiego.


 

Drewniany kościół w Radkowicach

Pochodzi z 1621 roku i został tu przeniesiony w 1960 roku z Miedzierzy w gminie Mniów. Zachowało się częściowo oryginalne oszklenie okien prezbiterium i kaplicy z pierwszej połowy XVII wieku.

Kościół pw. Św. Małgorzaty w Chybicach

Kościół gotycki ufundowany w 1362 r, zbudowany z ciosów piaskowcowych. Na planie kościoła widać prawie kwadratową nawę, do której przylega prezbiterium i wieża. Najciekawszym elementem architektury kościoła w Chybicach jest sklepienie nawy. Podtrzymywane jest ono jednym, ośmiobocznym filarem, określanym jako sklepienie palmowe. Nie ma w regionie świętokrzyskim drugiego takiego lub podobnego kościoła.

 


 

Kościół pw. NMP w Świętomarzy

Kościół gotycki wybudowany w latach 1367-1434. Pierwotnie na jego miejscu stał drewniany kościół lub przydworska kaplica. W kościele zachowała się romańska chrzcielnica, która jest pozostałością po dawnym drewnianym kościółku. W świątyni godne uwagi są także gotyckie odrzwia i żelazne drzwi. Powiat starachowicki graniczy w odległości zaledwie 10 km od Klasztoru na Świętym Krzyżu – najstarszym polskim sanktuarium na Łysej Górze, pradawnym miejscem regionalnego pogańskiego kultu www.swietykrzyz.pl.


Kościół parafialny w Krynkach

Kościół barokowy, wzniesiony w 1727 r. przy istniejącej wcześniej kaplicy z cudownym obrazem Matki Bożej. Główne wejście w trójdzielnej fasadzie ozdabia profilowany portal. Dach z więźbą trójstorczykową zwieńczony jest wieżyczką na sygnaturkę (mały dzwon). Jednak prawdziwą perłą drewnianego budownictwa sakralnego jest modrzewiowa brama-dzwonnica kryta gontem. Brama wejściowa na plac przykościelny wmontowana jest w dwie drewniane wieże-dzwonnice, z których każda zaopatrzona jest w furtę wejściową. Ze względu na swój unikalny kształt zaliczana jest do najważniejszych zabytków tego typu w Polsce. Ciesielka jest oryginalna, a niektóre elementy pochodzą z pierwotnego, XIV-wiecznego kościoła. Bramę ozdabiają rzeźbione w drewnie ornamenty. Zbudowana została w 1779 r., ale jeden z dzwonów jest o prawie dwa wieki starszy, bo datowany na 1581 r. Z drugiej połowy XVI w. – jak głoszą podania – może pochodzić też stojąca przed bramą figura św. Stanisława Biskupa.

Powiat starachowicki graniczy w odległości zaledwie 10 km od Klasztoru na Świętym Krzyżu – najstarszym polskim sanktuarium na Łysej Górze, pradawnym miejscem regionalnego pogańskiego kultu www.swietykrzyz.pl.